Tikili və avadanlıqlar təsərrüfat üsulu ilə inşa edildikdə və ya quraşdırıldıqda onlar mühasibat uçotunda ilkin dəyər ilə qiymətləndirilir. İlkin dəyər onların tikilməsinə və quraşdırılmasına çəkilən məsrəflərin cəmindən formalaşır (materialların alışına çəkilən xərclər, avadanlıqların alınması və quraşdırılması, işçilərin əmək haqqısı və s.).

Tikinti-quraşdırma işləri bitdikdə işlər akt ilə sənədləşdirilir, aktda tikinti-quraşdırma işlərinin smeta dəyəri qeyd edilir. Bu akt əsasında mühasibatlıqda aşağıdakı müxabirləşmələr aparılır:

Tikili və avadanlıqların təsərrüfat üsulu ilə yaradılması zamanı 113 №li hesabın müvafiq subhesablarının debeti və 102, 112, 201, 204, 205, 207, 241-1, 244, 521, 522, 523, 533 №li hesabların müvafiq subhesablarının krediti üzrə mühasibat yazılışları verilir.

Vergi uçotu

AR Vergi Məcəlləsinin 143-cü "Aktivlərin dəyəri" Maddəsinə əsasən aktivlərin dəyərinə onların alınması, gətirilməsi, istehsalı, tikilməsi, quraşdırılması və qurulması üçün çəkilən xərclər, həmçinin vergi ödəyicisinin gəlirdən çıxmaq hüququna malik olduğu xərclər daxil edilir.

Bu səbəbdən də, vergi uçotunda tikili və avadanlıqların dəyərinə daxil olan məsrəflər sənədləşdirilməli və iqtisadi olaraq əsaslandırılmalıdır.

Yazı sonuncu dəfə 2020-02-01 tarixində yenilənib.