Tikinti müqavilələri üzrə gəlir

Tikinti müqaviləsi – ayrı-ayrı obyektlərin tikintisi üçün və ya konstruksiyası, texnologiyası və funksiyası, habelə son təyinatı və ya istifadəsi baxımından bir-biri ilə sıx əlaqəli və ya bir-birindən asılı olan obyektlər kompleksinin tikintisi üçün bağlanmış müqavilədir.

01.01.2018 tarixinə kimi Tkinti müqavilələri üzrə gəlirlərin tanınması "Tikinti muqavilələri. İAS11" Mühasibat Uçotunun Beynəlxalq Standartı ilə tənzimlənirdi. 01.01.2018 tarixindən tikinti müqavilələri üzrə gəlirlər "Müştərilərlə müqavilələr üzrə gəlirlər. IFRS 15" Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartı əsasında tanınır.

601-3 №li "Tikinti müqavilələri üzrə gəlir" subhesabında mühasibat uçotu subyektinin adi əməliyyat fəaliyyəti zamanı tikinti müqavilələri üzrə işlərin görülməsindən əldə edilən gəlirinin dəyəri əks etdirilir.

Tikinti müqavilələri üzrə gəlirinin dəyərinə 171, 172, 173, 174, 175, 177, 211, 212, 213, 214, 215, 217 №li hesabların müvafiq subhesablarının debeti və 601-3 №li hesabın krediti üzrə mühasibat yazılışı verilir.

Tikinti müqavilələri üzrə gəlirinin dəyərinə görə hesablanılmış əlavə dəyər vergisinə 171, 172, 174, 175, 177, 211, 212, 214, 215, 217 №li hesabların müvafiq subhesablarının debeti və 545 №li hesabın müvafiq subhesablarının krediti, büdcə qarşısında vergi öhdəliyinin yaranması zamanı isə 545 №li hesabın müvafiq subhesablarının debeti və 521 №li hesabın müvafiq subhesablarının krediti üzrə mühasibat yazılışı verilir.

Tikinti müqavilələri üzrə gəlirin dəyəri mühasibat uçotu subyektinə ödənildikdə 221, 222, 223, 224, 225 №li hesabların müvafiq subhesablarının debeti və 171, 172, 174, 175, 177, 211, 212, 214, 215, 217 №li hesabların müvafiq subhesablarının krediti üzrə mühasibat yazılışı verilir.

Tikinti müqavilələri üzrə gəlir 601-3 №li hesabın debetində və 801 №li hesabın müvafiq subhesablarının kreditində əks etdirilir. Tikinti müqavilələri üzrə gəlir üzrə hesablanmış xərclərə 801 №li hesabın müvafiq subhesablarının debeti və 701-2 №li hesabın üzrə mühasibat yazılışı verilir.

701-2 №li "Tikinti müqavilələri üzrə maya dəyəri xərcləri" subhesabında mühasibat uçotu subyekti tərəfindən həyata keçirilmiş tikinti müqavilələri ilə əlaqədar çəkilmiş xərclərin dəyəri barədə ümumiləşdirilmiş məlumatlar əks etdirilir. Bu zaman 701-2 №li subhesabın debeti və 203-1, 203-2, 203-3, 203-4, 203-5 №li subhesabların krediti üzrə mühasibat yazılışı verilir.

Tikinti müqavilələri üzrə xərclərə 801 №li hesabın müvafiq subhesablarının debeti və 701-2 №li subhesabın krediti üzrə mühasibat yazılışı verilir.

Misal.

Tikinti işləri ilə məşğul olan müəssisə sifarişçi üçün inzibati binanın tikintisi üçün müqavilə imzalayır. Müqavilənin dəyəri 350 000 AZN-dir, smeta üzrə xərclər isə 280 000 təşkil edir. Müqavilə şətlərinə görə tikinti 12 ay çəkəcəkdir. Tikinti müəssisəsi hesabat ilinin sonuna tikinti işlərinin 40% yerinə yetirmişdir.

N Əməliyyatın məzmunu Debet Kredit Məbləğ
1 40% yerinə yetirilmiş tikinti işlərindən gəlirin tanınması 211 "Alıcılar və sifarişçilərin qısamüddətli debitor borcları" 601-3 "Tikinti müqavilələri üzrə gəlir" 140 000
2 40% yerinə yetirilmiş tikinti işlərinin məsrəfləri silinir 701-2 "Tikinti müqavilələri üzrə maya dəyəri xərcləri" 203 "Tikinti müqavilələri üzrə məsrəflər" 112 000
3 Tikinti işləri üzrə gəlir mənfəətə silinir 601-3 "Tikinti müqavilələri üzrə gəlir" 801 "Ümumi mənfəət (zərər)" 140 000
4 Tikinti işləri üzrə xərclər mənfəətə silinir 801 "Ümumi mənfəət (zərər)" 701-2 "Tikinti müqavilələri üzrə maya dəyəri xərcləri" 112 000


Yazı sonuncu dəfə 2019-02-05 tarixində yenilənib.

www.muhasib.az. Bütün hüquqlar qorunur © 2010-2024.
Saytdakı materiallardan istifadə etdikdə www.muhasib.az saytına keçid qoymaq vacibdır!