Malların kredit satışından əlavə dəyər vergisinin hesablanması

2019-08-26 | Vergilər | 2798

Malların kreditə (müddətli ödənişli əsaslarla) satılması ilə məşğul olan vergi ödəyicilərində uçot prinsiplərində, hesabatların, bəyannamələrin formalaşdırılmasında müəyyən çətinliklər yaranır: onlar gəlirlərin, xərclərin vaxtının müəyyənləşdirilməsi, həmçinin əlavə dəyər vergisi (ƏDV) məqsədləri, sadələşdirilmiş vergiyə cəlb edilməsi müddətləri, eləcə də sadələşdirilmiş vergidən ƏDV-yə keçid məsələlərində bəzi problemlərlə üzləşirlər. Mövzunu sərbəst auditor Altay Cəfərov şərh edir.

Malların kreditlə satılmasına yanaşma belədir ki, vergi ödəyicisi mülkiyyətində və ya istifadəsində olan malları əsasən əhaliyə satır, amma ödəniş tam olaraq həmin anda yox, qısamüddətli və ya uzunmüddətli ödəniş şərtləri ilə həyata keçirilir. Bəzi hallarda malların kreditə (müddətli ödənişli əsaslarla) satılması ilə məşğul olan ƏDV ödəyicilərində hesabatlılıqla bağlı müəyyən problemlər və suallar yaranır ki, bunları bir neçə sadə misal üzərində nəzərdən keçirməyə ehtiyac var.

Tutaq ki, "SS" MMC iyul ayında 1.000 manat + 180 manat (ƏDV) = 1.180 manatlıq mebeli "VV" MMC-dən almışdır və qaydalara uyğun olaraq 1.000 manatı bank hesabından, 180 manatı isə ƏDV depozit hesabından ödəmişdir. Eyni zamanda, "SS" MMC 12 aylıq kreditlə (müddətli ödənişli əsaslarla) 1.800 manata məişət texnikasını vətəndaşa satmışdır, müştəri birinci ayın 150 manatını ödəmişdir və alqı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazılmamışdır.

Paralel olaraq, iyul ayında digər analoji fəaliyyətlə məşqul olan "AA" MMC 2.000 manat + 360 manat (ƏDV) = 2360 manatlıq məişət texnikasını iyul ayında "VV" MMC-dən almışdır və qaydalara uyğun olaraq, 2.000 manatı bank hesabından, 360 manatı isə ƏDV depozit hesabından ödəmişdir. Eyni zamanda, "AA" MMC 12 aylıq kreditlə (müddətli ödənişli əsaslarla) 3.600 manata məişət texnikasını vətəndaşa satmışdır, müştəri birinci ayın 300 manatını ödəmişdir və alğı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazılmışdır. Belə olan halda sual meydana çıxır ki, "SS" MMC və "AA" MMC iyul ayının hesabatlarında ƏDV-ni necə əks etdirməlidirlər?

"SS" MMC malların alışını və ödənişini qaydalara uyğun həyata keçirdiyindən, aldığı mallara aid 180 manat ƏDV-ni əvəzləşdirmə kimi iyul ayının bəyannaməsində qeyd edəcəkdir. 12 aylıq kredit şərtləri ilə satdığı 1.800 manat malın aylıq məbləği 1.800 : 12 = 150 manat təşkil edir. İlkin olaraq görünür ki, dövriyyə kimi ƏDV hesabatında ancaq 150 : 1,18 = 127,12 manat yazılmalıdır - əslində isə bu belə deyildir. Müqavilədə xüsusi şərt yazılmadığına görə, Vergi Məcəlləsinin tələblərinə əsasən, 1.800 manatlıq mal təqdim edilmiş sayılır. Belə olan halda, 2019-cu ilin iyul ayı üzrə ƏDV bəyannaməsində dövriyyə kimi 1800 : 1,18 = 1525,42 manat, ƏDV isə 274,58 manat olacaqdır.

Amma "AA" MMC-də məsələ başqa cürdür. Yəni iyul ayının bəyannaməsində əvəzləşmə kimi 360 manat ƏDV yazılacaqdır. Alğı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazıldığına görə, vətəndaşın ödəməli olduğu 3.600 manat məbləğin birinci ayı üçün aldığı 300 : 1,18 = 254,24 manat, ƏDV isə 45,76 manat olacaqdır. Ən əsası, bu 254,24 manat (ƏDV-siz dövriyyə) ƏDV bəyannaməsinin 3-cü əlavəsində təqdim edilmiş mallara görə dövriyyə kimi yox, təqdim ediləcək mallara görə əvvəlcədən alınmış məbləğlər kimi yazılmalıdır. Yəni, faktiki olaraq, Vergi Məcəlləsinin tələblərinə görə mallar təqdim edilmiş sayılmadığı üçün avans kimi yazılmalıdır.

Hazırladı:

Fəxriyyə İKRAMQIZI

Mənbə: https://vergiler.az/news/taxes/3733.html

Malların kredit satışından əlavə dəyər vergisinin hesablanması

2019-08-26 | Vergilər | 2798

Malların kreditə (müddətli ödənişli əsaslarla) satılması ilə məşğul olan vergi ödəyicilərində uçot prinsiplərində, hesabatların, bəyannamələrin formalaşdırılmasında müəyyən çətinliklər yaranır: onlar gəlirlərin, xərclərin vaxtının müəyyənləşdirilməsi, həmçinin əlavə dəyər vergisi (ƏDV) məqsədləri, sadələşdirilmiş vergiyə cəlb edilməsi müddətləri, eləcə də sadələşdirilmiş vergidən ƏDV-yə keçid məsələlərində bəzi problemlərlə üzləşirlər. Mövzunu sərbəst auditor Altay Cəfərov şərh edir.

Malların kreditlə satılmasına yanaşma belədir ki, vergi ödəyicisi mülkiyyətində və ya istifadəsində olan malları əsasən əhaliyə satır, amma ödəniş tam olaraq həmin anda yox, qısamüddətli və ya uzunmüddətli ödəniş şərtləri ilə həyata keçirilir. Bəzi hallarda malların kreditə (müddətli ödənişli əsaslarla) satılması ilə məşğul olan ƏDV ödəyicilərində hesabatlılıqla bağlı müəyyən problemlər və suallar yaranır ki, bunları bir neçə sadə misal üzərində nəzərdən keçirməyə ehtiyac var.

Tutaq ki, "SS" MMC iyul ayında 1.000 manat + 180 manat (ƏDV) = 1.180 manatlıq mebeli "VV" MMC-dən almışdır və qaydalara uyğun olaraq 1.000 manatı bank hesabından, 180 manatı isə ƏDV depozit hesabından ödəmişdir. Eyni zamanda, "SS" MMC 12 aylıq kreditlə (müddətli ödənişli əsaslarla) 1.800 manata məişət texnikasını vətəndaşa satmışdır, müştəri birinci ayın 150 manatını ödəmişdir və alqı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazılmamışdır.

Paralel olaraq, iyul ayında digər analoji fəaliyyətlə məşqul olan "AA" MMC 2.000 manat + 360 manat (ƏDV) = 2360 manatlıq məişət texnikasını iyul ayında "VV" MMC-dən almışdır və qaydalara uyğun olaraq, 2.000 manatı bank hesabından, 360 manatı isə ƏDV depozit hesabından ödəmişdir. Eyni zamanda, "AA" MMC 12 aylıq kreditlə (müddətli ödənişli əsaslarla) 3.600 manata məişət texnikasını vətəndaşa satmışdır, müştəri birinci ayın 300 manatını ödəmişdir və alğı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazılmışdır. Belə olan halda sual meydana çıxır ki, "SS" MMC və "AA" MMC iyul ayının hesabatlarında ƏDV-ni necə əks etdirməlidirlər?

"SS" MMC malların alışını və ödənişini qaydalara uyğun həyata keçirdiyindən, aldığı mallara aid 180 manat ƏDV-ni əvəzləşdirmə kimi iyul ayının bəyannaməsində qeyd edəcəkdir. 12 aylıq kredit şərtləri ilə satdığı 1.800 manat malın aylıq məbləği 1.800 : 12 = 150 manat təşkil edir. İlkin olaraq görünür ki, dövriyyə kimi ƏDV hesabatında ancaq 150 : 1,18 = 127,12 manat yazılmalıdır - əslində isə bu belə deyildir. Müqavilədə xüsusi şərt yazılmadığına görə, Vergi Məcəlləsinin tələblərinə əsasən, 1.800 manatlıq mal təqdim edilmiş sayılır. Belə olan halda, 2019-cu ilin iyul ayı üzrə ƏDV bəyannaməsində dövriyyə kimi 1800 : 1,18 = 1525,42 manat, ƏDV isə 274,58 manat olacaqdır.

Amma "AA" MMC-də məsələ başqa cürdür. Yəni iyul ayının bəyannaməsində əvəzləşmə kimi 360 manat ƏDV yazılacaqdır. Alğı-satqı müqaviləsində xüsusi şərt kimi mülkiyyətin ödənişin tam həyata keçirilməsindən sonra alıcıya qeyd edildiyi yazıldığına görə, vətəndaşın ödəməli olduğu 3.600 manat məbləğin birinci ayı üçün aldığı 300 : 1,18 = 254,24 manat, ƏDV isə 45,76 manat olacaqdır. Ən əsası, bu 254,24 manat (ƏDV-siz dövriyyə) ƏDV bəyannaməsinin 3-cü əlavəsində təqdim edilmiş mallara görə dövriyyə kimi yox, təqdim ediləcək mallara görə əvvəlcədən alınmış məbləğlər kimi yazılmalıdır. Yəni, faktiki olaraq, Vergi Məcəlləsinin tələblərinə görə mallar təqdim edilmiş sayılmadığı üçün avans kimi yazılmalıdır.

Hazırladı:

Fəxriyyə İKRAMQIZI

Mənbə: https://vergiler.az/news/taxes/3733.html



Vergilər bölümünün son xəbərləri

2024-03-19 | Daxildə yükdaşıma fəaliyyəti göstərən vergi ödəyiciləri ilə bağlı dəyişikliklər
2024-01-25 | Torpaq vergisi bəyannaməsi ilə bağlı yenilik
2023-12-30 | Vergi Məcəlləsində edilən dəyişiklik - TƏSDİQLƏNDİ
2023-12-28 | Regionlardakı hotel və sanatoriyalar üçün vergi azaldılır
2023-12-28 | Dividendlər üzrə vergi dərəcəsi 5 faizə endirilib
2023-11-03 | ƏDV cash-back gəlir vergisindən azad ediləcək
2023-11-01 | Sahibkarların vergi yükü optimallaşdırılacaq
2023-05-23 | Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan fiziki və hüquqi şəxslərə tətbiq olunan vergi güzəştləri
2023-04-01 | Azərbaycanda media 3 il müddətinə - VERGİDƏN AZAD EDİLDİ – FƏRMAN
2022-12-19 | Nağdsız alınmış daşınmaz əmlaka görə ƏDV qaytarılması ilə bağlı DVX-nın saytında bölmə yaradılıb

LAYİHƏ HAQQINDA

MUHASIB.AZ saytının əsas məqsədi mühasibat uçotu və maliyyə sahələrində çalışan və gələcəkdə çalışmaq istəyən mütəxəssisləri lazımi məlumatlar ilə təmin etməkdir. Sayt həm tədris, həm də informativ-analitik formatda təşkil edilib.

Müəllif haqqında

MÜƏLLİFLƏRƏ:

Saytda istənilən şəxs mühasibat uçotu, IFRS, vergilər, maliyyə, audit və saytın əhatə etdiyi digər sahələr üzrə məqalələr yerləşdirə bilər. Bunun üçün məqaləni admin@muhasib.az ünvanına göndərmək kifayətdir. Ətraflı

ƏLAQƏ

Bakı, AZ 1004 Mikayıl Müşfiq küç. 2H.

(994)702011258

admin@muhasib.az

Məxfilik strateqiyası





www.muhasib.az. Bütün hüquqlar qorunur © 2010-2024.
Saytdakı materiallardan istifadə etdikdə www.muhasib.az saytına keçid qoymaq vacibdır!